اتریوم چیست؟ 

بزرگترین بستر قرار داد های هوشمند، ملکه ارز های دیجیتال، اینترنت غیرمتمرکز و… همگی از القاب اتریوم هستند، پلتفرمی که برای غیر متمرکز سازی همه چیز طراحی شده است و برخلاف بیت کوین تنها وظیفه ایجاد پول همتا به همتا و غیر متمرکز را یدک نمی کشد بلکه در کنار آن طیف وسیعی از امکانات را به توسعه دهندگان و کاربرانش می‌دهد تا با زبان برنامه نویسی مختص خود(سالیدیتی) و ماشین مجازی اختاصی EVM بتوانند تحت عنوان قرار داد های هوشمند مشکلات دنیای کنونی را توسط تمرکز زدایی و ضمانت انجام برطرف سازد.

آشنایی با بلاکچین اتریوم

اتریوم از تکنولوژی تحت عنوان بلاکچین همانند بیت کوین بهره می برد که در آن نود های شبکه در هر 14 ثانیه بلاک جدیدی را ایجاد و تراکنش هایی که در صف انجام هستند را تایید و در آن ثبت می کنند.

اتریوم از مجموعه ای سرور ها و کامپیوتر ها تحت عنوان ولیدیتور و نود ها نیرو گرفته است که تحت عنوان یک دفتر کل توضیع شده ایجاد شده که تمامی تراکنش ها به صورت دقیق و برای همیشه بر روی آن ذخیره می شوند و همه کاربران می توانند به این تاریخچه ها دسترسی داشته باشند. گفتنی است هر نود یک کپی از تمامی اطلاعات را در اختیار دارد و دائما در حال بروز رسانی اطلاعات تراکنش های جدید در بلاک های جدید است و چنانچه ارتباط یک نود با شبکه قطع شود صد ها نود دیگر شبکه از اقصی نقاط دنیا این مسولیت را در بلاکچین اتریوم برعهده می گیرند بنابراین با این ساز و کار اتریوم هیچگاه از انجام تراکنش ها و فعالیت ها باز نمی ایستد.  

اتریوم شبکه ای نیمه ناشناس است یعنی تراکنش های انجام شده در آن یا موجودی آدرس کیف پول ها برای همه نمایان است اما اطلاعات شخصی این کیف پول ها و صاحبان آن برای هیچ کس آشکار نیست همچنین این شبکه به طرز قابل قبولی غیرمتمرکز است و برای تبدیل شدن به نود های شبکه و تایید تراکنش ها یا حتی ایجاد کیف پول و ارسال و دریافت توکن های اتر و استفاده از قرار داد های هوشمند آن نیاز به تاییدیه یا هرگونه احراز هویتی نخواهید داشت.

کاربرد توکن اتر

اتر یا ETH رمز ارز بومی بلاکچین اتریوم هست که به عنوان ابزاری برای پرداخت یا ذخیره ارزش و دارایی می تواند نگه داری شود و علاوه بر این از این توکن برای پرداخت هزینه تراکنش های اتریوم و تمامی توکن های ایجاد شده در این بستر و اجرای قرار داد های هوشمند نیز استفاده می شود و البته در کنار همه ی این موارد با مهاجرت اتریوم به مکانیزم اثبات کار به واسطه اختصاص اتریوم ها به ولیدتور های این بلاکچین می توان فرایند تولید بلاک و دریافت پاداش کارمزد را نیز به کاربرد های اتر اضافه کرد.

اتریوم اولین بلاکچین نسل دوم و قرار داد های هوشمند

بلاکچین های نسل اولی مانند بیت کوین تنها وظیفه ایجاد سیستم پولی غیرمتمرکز را داشتند سیستمی که بدون امکان دخالت، نظارت و دستکاری اشخاص ثالث، سازمان ها و کشور ها فعالیت کند و تحت هیچ شرایطی از فعالیت باز نایستند تا اینکه اتریوم با معرفی نسل دوم بلاکچین ها این مفهوم را روی کار آورد که علاوه بر پول می توان همه چیز را نیز غیر متمرکز نمود، تصور کنید بتوانید برای رای گیری در یک انتخابات از سیستمی استفاده کنید که هر شخص بتواند فقط یک بار رای دهد و تمامی آرا برای عموم قابل نمایش باشد و هیچ رایی امکان باطل شدن، ثبت مجدد یا بروز تقلب در مکانیزم را نداشته باشد و این اطلاعات در کامپیوتر هیچ ارگانی ذخیره و کنترل نیز نشود حال به ساز و کار های جهان فعلی بنگرید که اطلاعات و تراکنش های ما توسط ارگان ها و سازمان ها و بر روی کامپیوتر های آنها ذخیره می شود که هر آن قابلیت دستکاری به ساده ترین شکل برای آنها فراهم است. طی این مثال به زبانی ساده یک قرار داد هوشمند رای گیری غیر متمرکز را در اتریوم بررسی کردیم که قبل از آن راهکاری جز اعتماد به ارگان ها و اشخاص ثالث نبود.

قرار داد های هوشمند در اتریوم به زبان سالیدیتی نوشته می شوند و می توانند برای انواع مقاصد تهیه و اجرا شوند و پس از نوشتن کد قرار داد جهت اجرا طی یک تراکنش به ماشین مجازی اتریوم یا EVM فرستاده می شوند که وظیفه اجرا و پردازش این قرار داد ها را دارد. از اصلی ترین ویژگی قرار داد های هوشمند عدم نیاز آنها به بنگاه یا واسطه ای برای اجرا و ضمانت اجرای آنها بدون امکان جلوگیری و دخالت طرفین حتی نویسنده برنامه آن قرار داد است.

اپلیکیشن های غیرمتمرکز یا DAPP ها در اتریوم

بوسیله قرار داد های هوشمند توسعه دهنده گان می توانند انواع نرم افزار ها یا قرار داد های هوشمند را به صورت غیر متمرکز و بدون نیاز به پشتیبانی یک ارگان بعد از نوشتن کدها به اجرا در بیاورند که تا کنون اتریوم بزرگترین پلتفرم اپلیکیشن های غیر متمرکز بوده و نرم افزار های متعددی از جمله صرافی های غیر متمرکز (DEX) ، پلتفرم های وام دهی و سازمان های مستق غیر متمرکز یا DAO ها در حال استفاده از بستر اتریوم هستند حتی به تازگی انواعی از بازی ها و شبکه های اجتماعی نیز به صورت غیر متمرکز به کمک قرار داد های هوشمند اتریوم ایجاد شده اند که کاربران آنها بدون امکان نظارت یا محدود سازی سازنده، مالک واقعی اکانت در آن برنامه هستند.

امکان ایجاد انواع توکن و NFT در اتریوم

اتریوم امکان ساخت توکن ها با قوانین از پیش تعریف شده را به توسعه دهنده گان می دهد، به راحتی با برنامه نویسی چند خط کد در اتریوم می توان توکن های در بستر ERC20 را ایجاد کرد به عنوان مثال توکن محبوب شیبا اینو یا تتر و هزاران توکن دیگر همانند چین لینک یا یونی سواپ به همین شکل ایجاد شده اند. استاندارد ERC721 اتریوم به کاربران این قابلیت را می دهد تا بتوانند دارایی های غیر مثلی را نیز به صورت توکنیزه شده در اتریوم ثبت کنند که عمده کاربرد آنرا در پلتفرم های NFT مانند OPENSEA یا RARIBLE می توان مشاهده نمود که به عنوان مثال یک تصویر، ویدیو، سند، فایل یا حتی یک کاراکتر بازی را می توان توکنیزه نمود و مالکیت آنرا به صورت ثبتی در بلاکچین در اختیار داشت.

اتریوم از ماینینگ تا اثبات سهام

از زمان روی کار آمدن اتریوم این بلاکچین از بیشترین توسعه و آپدیت برخوردار بود در ابتدای راه اندازی تا سال 2022 اتریوم از مکانیزم اثبات انجام کار که از آن تحت عنوان ماینینگ نیز یاد می شود برای امنیت شبکه و ایجاد بلاک جدید بهره می برد که در این سیستم کامپیوتر های قدرتمندی که به آنها ماینر گفته می شد با در اختیار گذاشتن توان پردازشی به شبکه امنیت آنرا بالا می بردند و علاوه بر آن در کار ایجاد بلاک های جدید با یکدیگر رقابت می کردند که ماینر برنده هر 14 ثانیه بلاک جدید را ایجاد و تراکنش های در صف را تایید و درون آن قرار می داد و به عنوان پاداش، کارمزد تراکنش ها به علاوه مقداری مشخص از توکن های اتر را دریافت می کرد. در این فرایند اگر ماینری می توانست به بیش از 50 درصد کل توان پردازشی شبکه برسد توانایی هک یا تغییر در تراکنش ها را داشت.

مهاجرت به اثبات سهام

به دلیل مصرف بی رویه انرژی جهت ماینینگ و همچنین خطر حمله 50 درصدی به اتریوم در پی روی کار آمدن کامپیوتر های کوانتومی و نیاز به افزایش سرعت و مقیاس پذیری پروپوزال های متعددی جهت آپدیت اتریوم و مهاجرت از اثبات کار (POW) به اثبات سهام (POS) ارائه شد که در مکانیزیم اثبات سهام ماینر ها به طور کل از اتریوم حذف می شدند و جای خود را به سهام گذاران می دادند، در این روش با اختصاص توکن های اتر به ولیدتور ها که سرور هایی با توان پردازشی نه چندان قدرتنمد هستند فرایند امنیت و ایجاد بلاک جدید و تایید تراکنش ها انجام می شود در این مکانیزم هر چقدر میزان اتر استیک شده (به ولیدتور اختصاص داده شده) بیشتر باشد احتمال انتخاب شدن برای ایجاد بلاک جدید بیشتر می شود و همچنین هولدر های اتر می توانند درصدی مشخص حدودا 5 درصد سالانه با در اختیار داشتن اتریوم سود کسب کنند. در این مکانیزم که از آپدیت BEACON CAHIN شروع شد و در سال 2022 با آپدیت MERGE به اتمام رسید اتریوم به طور کامل و بدون هیچ مشکلی به اثبات سهام مهاجرت کرد که منجر به مصرف برق کمتر تا 90 درصد در این بلاکچین شد و علاوه بر این اکنون برای هک و تغییر در اطلاعات بلاکچین اتر به بیش از 50 درصد از توکن های این بلاکچین نیاز است و متناسب با ساز و کار SLASHING که دارایی های ولیدتور های خراب کار و متقلب را می سوزاند اگر شخصی قصد هک اتریوم را داشته باشد باید بیش از 50 درصد این توکن ها را خریده و سپس کل دارایی خود را نیز نابود کند که متناسب با حجم بازار چند صد میلیارد دلاری اتریوم امری بعید به نظر می سد.

اتریوم 2 چیست؟

ابتدا باید بدانید که در اصل اتریوم 2 همان اتریوم هست و در واقع مجموعه ای از آپدیت ها که اتریوم طی این سالها گذرانده و همچنان در حال طی آن است را اتریوم 2 یا سرنیتی می نامند. اتریوم 2 مجموعه ای از بروز رسانی هاست که مکانیزم اثبات سهام را به اتریوم آورد و همچنین در پی جایگزینی ماشین مجازی اتریوم (EVM) با ای وازم (EWASM) است که توانایی بهره بری از زبان های قدرتمندی همچون c و c++ را به اتریوم بیاورد و درنهایت با شاردینگ و مجموعه ای از آپدیت های دیگر سرعت تایید تراکنش و مقیاس پذیری اتریوم را از تنها 17 تراکنش در ثانیه به 100 هزار تراکنش در ثانیه برساند.

از مهمترین رویداد های اتریوم 2 آپدیت سرج SURGE نام دارد که برای سال 2024 پیش بینی می شود که در آن اتریوم به شاردینگ مجهز می شود، شاردینگ به معنای تبدیل یک بلاکچین به طور مثال با 500 نود به 10 زنجیره 50 نودی هست که در طی آن قابلیت پردازش موازی به بلاکچین اتریوم افزوده می شود و توانایی های تایید تراکنش های بسیار زیاد تری را در هرثانیه پیدا می کند و پس از آن باید منتظر بروز رسانی های اسکرج (Scourge) ، ورج  (Verge) ، پرج (Purge) و اسپلرج (Splurge) باشیم که در زمینه های مختلفی از جمله تمرکز زدایی، کاهش حجم تراکنش ها و تغییر درخت مرکل به درخت ورکل در جهت بهبود کارایی اتریوم انجام خواهند شد.

تاریخچه  اتریوم

وایت پیپر اتریوم توسط ویتالیک بوترین در سال 2013 نوشته شد که البته شروع به کار آن تا اواسط سال 2015 به طول انجامید، ویتالیک بوترین در آن زمان 18 سال بیشتر سن نداشت که بواسطه علاقه بسیار زیادش به بیت کوین ایده ایجاد بلاکچینی برای غیرمتمرکز سازی همه چیز را پروراند و البته به مرحله انجام نیز رساند. از بنیانگذاران اولیه اتریوم نیز می توان به پرفسور گوین وود(بنیانگذار پولکادات) چارلز هاسکینسون (بنیانگذار کاردانو) نیز اشاره نمود که بعد ها از پروژه اتریوم جدا شده و در پی ایجاد بلاکچین های دیگری رفتند. اتریوم در سال 2014 توسط عرضه اولیه کوین یا ICO موفق به جذب سرمایه 18 میلیون دلاری شد، جالب است بدانید در این برنامه 7 میلیون توکن اتریوم که با نام اختصار ETH شناخته شده و به آن اتر نیز می گویند با نرخ 0.3 دلار فروخته شد که این کمترین میزان قیمت تاریخ برای این توکن بوده و پس از لانچ  در سال 2017 به رکورد قیمیتی 1400 دلاری نیز دست یافت.

بررسی هارد فورک های اتریوم

ابتدا به توضیحی مختصر از هارفورک می پردازیم، همانطور که گفته شد بلاکچین ها از مجموعه ای از کامپیوتر ها در مکان های مختلف ایجاد شده اند که در حال بروز رسانی یک دفتر کل هستند و اگر آپدیتی در این بلاکچین ها بروز کند که به تایید اکثریت رسیده باید تمامی این کامپیوتر ها یا همان نود ها به ورژن جدید مهاجرت نمایند که در صورت عدم آپدیت بخشی از انها شبکه دچار فورک یا دو زنجیره شدن می شود که اکثریت روی بلاکچین جدید و بخشی که آپدیتی را اعمال نکرده اند در بلاکچین سابق به فعالیت ادامه می دهند.

هک THE DAO و پیدایش اتریوم کلاسیک ETC

در سال 2016 پروژه DAO امکانی را برای سرمایه گذاری به صورت غیر متمرکز به اتریوم آورد که در پی بروز یک رخنه و شناسایی آن توسط یک هکر معادل 50 میلیون دلار از دارایی کاربران به سرقت رفت و متناسب با ساز و کار این پلتفرم که جهت خروج سرمایه حدود 30 روز زمان نیاز بود توسعه دهنده‌گان پیشنهاد ایجاد هارد فورک و مهاجرت به آنرا دادند که دارایی سرقت شده مذکور در زنجیره اصلی هنگام آزاد سازی نباشد، که در نتیجه عدم همکاری تمامی نود ها برای بروزرسانی به نسخه جدید اتریوم کلاسیک ایجاد شد که در اصل همان اتریوم قبل از این حادثه می‌باشد.

آپدیت مرج و پیدایش ETHW

در سال 2022 و تنها 24 ساعت مانده به آپدیت مرج اتریوم که پایانی بر دوره ماینینگ اتریوم و انتقال کامل آن به مکانیزم اثبات کار بود گروهی با نام ETHW CORE بیانیه‌ای در راستای ایجاد هارد فورک و باقی ماندن در مکانیزم اثبات کار و فعالیت به صورت ماینینگ دادند که البته با اقبال بسیاری روبه رو نشد هرچند منجر به ایجاد رمز ارزی جدید تحت عنوان ETHW شد که در اصل همان اتریوم قبل از آپدیت مرج می‌باشد.

میزان عرضه و تورم اتریوم

اتریوم میزان نهایی برای عرضه ندارد اما میزان عرضه ان به شدت محدود شده است، تا زمان نگارش این محتوا در سال 1402 بیش از 120 میلیون توکن اتر به عرضه درآمده  است که 60 میلیون توکن آن در ICO سال 2014 به سرمایه گذاران اولیه فروخته شد و 12 میلیون توکن آن به توسعه دهنده گان برنامه و امور آتی تعلق گرفت و میزان باقی آن از فرایند ماینینگ از سال 2015 حاصل شده است که در ابتدا پاداش ساخت بلاک 5 اتر و در سال 2017 به 3 اتر و در سال 2019 به 2 اتر کاهش یافت، و پس از پایان ماینینگ ولیدیتور ها بخشی از کارمزد ها و پاداش استیک به میزان دارای شان در حدود 5 درصد سالانه دریافت می کنند. اتریوم در پی آپدیت لندن و پروپوزال EIP-1559 دارای مکانیزم ضد تورمی شد و مکانیزمی برای سوزاندن مقداری از اتر ها که به عنوان کارمزد پرداخت می شد روی کاری آمد که علاوه بر کاهش نرخ کارمزد ها فرایندی را جهت کاهش توکن های اتر بوجود آورد و طبق این ساز و کار هرچه استفاده از اتریوم بیشتر شود میزان توکن های سوخته شده بیشتر خواهد شد.

بهترین کیف پول‌های اتریوم

اتریوم در حال حاظر تعداد بسیار زیادی کیف پول دارد که در لیست زیر محبوب ترین آنها برای پلتفرم های مختلف عنوان شده است:

• تراست والت ( Trust Wallet) کیف پول موبایل.
• لجر (Ledger) کیف پول سخت افزاری.
• متامسک (Meta mask) کیف پول مروگر وب و موبایل.
• ترزور (Trezor) کیف پول سخت افزاری.
• اکسودوس (Exodus) کیف پول دسکتاپ و موبایل.
• مای اتر ولت (MEW) تحت وب، موبایل و مرورگر.

چگونه اتریوم بخریم؟

خرید و فروش اتریوم به عنوان رمز ارز محبوب، از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال صورت می‌گیرد. صرافی‌های زیادی در حال فعالیت در زمینه خرید و فروش اتریوم هستند. از آنجایی که امکان انجام

فعالیت‌های کلاهبردارانه در این حوزه زیاد است، بهتر است برای خرید و فروش اتریوم یک صرافی معتبر را انتخاب کنید. صرافی بیتکسینو از جمله صرافی‌های معتبر داخلی است که بستری امن برای تبادل ارزهای دیجیتال ایجاد کرده است. این صرافی توسط تیم متخصص در حوزه نرم افزار راه‌اندازی شده که تجربه سال‌ها فعالیت در زمینه سیستم‌های مالی و استارتاپ‌ها را در رزومه خود دارد.