سولانا چیست؟

پس از بروز مشکل کندی بلاکچین های قدیمی مانند اتریوم به صورت مداوم با توسعه بلاکچین های متفاوتی روبه شده ایم که لقب قاتل اتریوم را به خود می دهند و در پی حل مشکلات مقیاس پذیری در شبکه های غیر متمرکز هستند از این بین سولانا بیشتر از بقیه رقبا شایسته این عنوان شده چرا که با امکان تایید تا 60،000 تراکنش در ثانیه در زنجیره اصلی و بستری بسیار منعطف برای میزبانی از انواع قرار داد های هوشمند، اپلیکیشن های غیر متمرکز و کاربرد های گسترده در امور مالی غیر متمرکز و ایجاد NFT ها و هزینه های تراکنش بسیار پایین در حدود صفر تواسنته گوی سبقت را از نظر فنی از بلاکچین های دیگر برباید، در ادامه با بررسی بیشتر سولانا همراه ما باشید.

آشنایی با بلاکچین سولانا

هزینه کارمزد های بالای اتریوم که گاها تا 50 دلار هم افزایش می یابد و توان عملیاتی پایین آن که تنها قادر به پردازش 17 تراکنش در ثانیه است منجر به ظهور رقیبانی برای جایگزینی این بلاکچین شد که در این بین سولانا با استفاده از معماری متفاوت و بهره بری از چند مکانیزم اجماع مانند POH یا Proof Of History در کنار اثبات سهام و نوآوری در مکانیم BFT و تبدیل آن به TBFT توانسته با ایجاد اجماعی جدید بهره بری از پردازش شبکه را به حداکثر برساند و به صورت موازی در یک زنجیره به تایید تراکنش های بسیار زیادی دست یابد.

در سولانا بلاک های جدید توسط اعتبار سنجی تحت عنوان رهبر یا Leader ساخته می شود و لیدر ها برای ساخت بلاک جدید به صورت جداگانه و بدون نیاز به اجماع کل نود ها عمل می کنند که این فرایند برخلاف سایر بلاکچین ها به طرز قابل توجه ای منجر به افزایش توان عملیاتی و سرعت سولانا می‌شود. زمان ایجاد هر بلاک در سولانا تنها 400 میلی ثانیه هست و هر لیدر پس از انتخاب مسئول ایجاد 4 بلاک می شود و پس از آن لیدر دیگری این مسولیت را برعهده می گیرد، لیدر ها به صورت اتفاقی از میان اعتبار سنج هایی انتخاب می شوند که دارای بیشترین میزان سهام گذاری توکن سول باشند و همچنین برای تبدیل شدن به اعتبار سنج های این شبکه نیازمند بهره بری از سیستمی با کانفیگ بالا و قدرتمند هستید که باید همواره آنلاین نیز باشد. بنا به فعالیت اعتبار سنج ها و توکن های سهام گذاری شده مقداری پاداش بر حسب فعالیت صحیح و اعتبار سنجی به این نود ها پرداخت می شود.

الگوریتم اثبات تاریخ یا POH :

بلاکچین ها از مجموعه ای از کامپیوتر ها ایجاد شده اند که جهت ساخت بلاک جدید و وارد نمودن تراکنش ها در آن باید به یک اجماع رسیده و با نظارت یکدیگر فرایند را تکمیل نمایند که نیاز به بررسی تعداد زیادی از این نود ها برای تولید بلاک و همچنین مشکل زمانی این نود ها که هر یک در ساعت محلی جغرافیای خود قرار دارند عموما رسیدن به یک اجماع را مشکل ساز و لازمه ی زمان بیشتری می کند، که برای حل این مشکل سولانا به الگوریتم اثبات تاریخ مجهز شده که همه تراکنش ها و رکورد های ثبت شده در بلاکچین را با سیستم زمانی خود اعتبار سنجی می کند بنا بر این با این فرایند مدل قدیمی Time Stamp یا برچسب زمانی که در دیگر بلاکچین ها وجود داشته حذف و از نوعی سیستم زمانی غیر متمرکز یا Decentralized Clock بهره می برد، با استفاده از این مکانیزم در شبکه تمامی رویداد ها پس از یکدیگر متناسب با زمان وقوع آنها قابل اعتبار سنجی هستند و هر ولیدتور یا اعتبار سنج سولانا با استفاده تابع وقفه ی قابل تایید یا verifiable delay function (VDF) فرایند همزمانی ساعت خود را با ساعت بلاکچین انجام می دهد.

مکانیزم تحمل خطای بیزانسی تاور TBFT :

این مکانیزم سولانا جهت حفظ ثبات شبکه و امنیت تاریخچه ها و همچنین اطمینان از نوشتن اطلاعات بلاک ها بر روی زنجیره اصلی سولانا تمرکز دارد و به جلوگیری از فورک شدن شبکه با انتخاب فورک دارای سهام گذاری بیشتر و اعتبار سنجی بیشتر جلوگیری می کند.

توربین ها در سولانا:

جهت انتقال سریع و امن بلاک ها در سولانا هر لیدر پس از ایجاد بلاک آنها را  به بسته های کوچکتری با حجم 64 کیلو بایت تقسیم می کند به صورت تصادفی هر بسته را به یک اعتبار سنج جهت بازیابی ارسال می کند، با استفاده از الگوریتم کد گذاری Erasure حتی اگر اعتبار سنج تصادفی انتخاب شده اقدام به عدم بازیابی صحیح بسته خود نماید بلاک اولیه می تواند با فعالیت صحیح بیش از نیمی از اعتبار سنج های موجود به درستی بازیابی شود. این فرایند را سولانا از نوعی نو آوری موجود در بیت تورنت وام گرفته است.

گالف استریم (Gulf Stream) : در بلاکچین های سنتی تراکنش هایی که برای پردازش ثبت می شوند در استخر تراکنش های تایید نشده تحت عنوان Mempool قرار می گیرند تا به ترتیب اولویت پرداخت کارمزد ماینر یا نود مربوطه تراکنش آنها را تایید کند که این فرایند تخصیص و صف خود چالشی در جهت کندی شبکه ایجاد می کند سولانا با استفاده از گالف استریم اقدام به حذف Mempool کرده چرا که در سولانا لیدر فعلی و لیدر بعد آن در شبکه مشخص شده است و هر تراکنش پس از امضا به لیدر بعدی جهت پردازش فرستاده می شود.

سی لول و پایپ لاینینگ:  

عدم الزام به اجرای قرار داد های هوشمند به صورت تک به تک و پردازش موازی و همگام سازی شبکه توسط مکانیزم سی لول در سولانا محقق می شود و توسط پایپ لاینینگ اطلاعات خروجی هر تراکنش به صورت ورودی تراکنش بعدی ثبت می شود که در نهایت منجر به تحقق بالای سرعت تراکنش های سولانا می شود طی این فرایند اطلاعات جهت پردازش به سخت افزار های مختلف موجود( پردازنده، دیسک، پردازنده گرافیکی) تخصیص می یابد.

کلود بریک

کلود بریک با لیست نمودن فهرست تراکنش ها و تخصیص آنها به حداکثر توان پردازشی موجود منجر به ساخت و فاینالیتی بسیار سریع بلاک ها در سولانا می شود.

نود های بایگانی کننده Archivers

متناسب با سرعت بسیار بالای ساخت بلاک در سولانا که تنها 400 میلی ثانیه هست حجم فضای ذخیره تمامی اطلاعات موجود در بلاک ها بسیار زیاد بوده و دفتر کل تراکنش های سولانا از نظر حجم اشغال شده قابل مقایسه با سایر بلاکچین ها نیست از این رو فرایند نگه داری کل زنجیر به نود های خاصی تحت عنوان archivers اختصاص یافته تا تنها آنها مسولیت نگه داری را بر عهده گیرند بنابراین نیازی جهت تبدیل شدن به اعتبار سنج برای نگه داری از این دفتر کل نیست و این موضوع کمکی به تمرکز زدایی شبکه می کند بدیهی است که نود های بایگانی نیاز به فضای بسیار زیادی جهت دخیره یک نسخه از دفتر کل را دارند در این نود ها از مکانیزم Proof if Replication استفاده شده که پیشتر نیز در فضا های ذخیره سازی غیر متمرکز همچون فایل کوین مورد استفاده قرار گرفته است، گفتنی است بلاکچین سولانا می تواند تا سالانه 4 پتا بایت اطلاعات جدید به بلاکچین خود اضافه نماید.

کاربرد توکن SOL

سول یا SOL رمز ارز بومی بلاکچین سولانا هست که به عنوان ابزاری برای پرداخت یا ذخیره ارزش و دارایی می تواند نگه داری شود و علاوه بر این از این توکن برای پرداخت هزینه تراکنش های سولانا و تمامی توکن های ایجاد شده در این بستر و اجرای قرار داد های هوشمند نیز استفاده می شود و متناسب با استفاده سولانا از نوعی مکانیزم اثبات سهام دارنده گان این توکن امکان تبدیل شدن به اعتبار سنج یا رای دادن به اعتبار سنج و دریافت پاداشی به ازای مشارکت و سهام گذاری را نیز دارا هستند.

امکان ایجاد انواع قرار داد هوشمند، اپلیکیشن غیر متمرکز،  توکن و NFT در سولانا

سولانا با استفاده از برنامه نویسی به زبان قدرتمند RUST به توسعه دهنده گان این امکان را می دهد که قرار داد هوشمند خود را بسازند و توسط آن نوم افزار های غیر متمرکزی را ایجاد نمایند که سولانا از این نظر بسیار توسعه یافته است و در اکوسیستم آن طیف عظیمی از نرم افزار های غیر متمرکز مانند صرافی های غیر متمرکز، پروژه های وام دهی غیر متمرکز و همچنین مارکت پلیس های ان اف تی به چشم می خورد، در سولانا توسعه دهنده گان می توانند به سادگی توکن های خود را در این بستر نیز ایجاد کنند که نام این استاندارد توکن ها SPL می باشد که مشابه استاندارد TRC20 ترون و ERC20 در اتریوم است.

تاریخچه  سولانا

سولانا در ابتدا تحت عنوان Loom  فعالیت می کرد که بنا به تشابه اسمی با پروژه ای دیگر به سولانا تغییر نام و ریبرند شد. پروژه سولانا در سال 2017 توسط آناتولی یاکوونکو (Anatoly Yakovenko) کلید خورد و پس از آن گرگ فیتزجرالد (Greg Fitzgerald) و استفن آکریج نیز که هر سه آنها جزو متخصصین شرکت کوالکام (تولید کننده سخت افزار و پردازنده آمریکایی) هستند به توسعه ادامه داد و شرکت سولانا لبز توسط این سه نفر بنا شد. اولین بلاک و شبکه اصلی سولانا در تاریخ 16 مارچ سال 2020 روی کار آمد، اناتولی یاکوونکو با استنفاده از تجربه قبلی که در کوالکام با ایجاد نواوری خود که با  قرار دادن ساعت سیستم توانسته بود میزان پردازش را افزایش دهد به این موضوع پی برد که بلاکچین های با استفاده از ساعت داخلی نیز می توانند بسیار سریع تر از نمونه های بدون این امکان عمل کنند. که در نهایت توسعه این الگوریتم با کمک همکارانش منتهی به رسیدن سولانا به بالاترین سرعت بین بلاکچین ها در زمان خود شد.

حواشی سولانا

متاسفانه تا کنون بلاکچین سولانا دچار حملات متعدد DDOS و بروز ناپایداری های متعدد شده که بد ترین آن تا 17 ساعت قطعی را برای این بلاکچین رقم زده است متناسب با این که بلاکچین ها در جهت وجود سیستم هایی غیر متمرکز و بدون امکان اخلال و صحت عملکرد و ثبات پدید امده اند وجود چنین ایراداتی نظر بسیاری از منتقدان را بر انگیخته است علاوه بر این بروز یک رخنه امنیتی صرافی غیر متمرکز رایدوم منجر به هک 2 میلیون دلاری شد و در کنار این هک بزرگترین کیف پول سولانا یعنی فانتوم ولت هم رخ داد که منجر به این شد که هر چقدر از نظر فنی و سرعت سولانا را برتر بدانیم در همان میزان از نظر صحت عملکرد و پایداری به ان امتیاز منفی بدهیم البته سولانا لبز بارها تاکید کرده که در نسخه بتای سولانا قرار داشته ایم و همواره با بروز رسانی ها مشکلات را برطرف و شبکه را پایدار تر خواهیم کرد و طبق شواهد سولانا لبز در این راستا گام های مثبت بزرگی برداشته و اکنون سولانا از امنیت و ثبات بسیار بهتری برخوردار است.

از دیگر حواشی و نکات منفی سولانا می توان به تمرکز نسبتا بالای این رمز ارز و کاهش فعالیت اعتبار سنجی و اجماع آن اشاره کرد به نوعی که برای راه اندازی مجدد شبکه در شبکه اجتماعی دیسکورد تنها با  چندین نود اعتبار سنج هماهنگی های لازم انجام گرفت که البته در این راستا نیز سولانا در حال تکامل است.

مورد آخر منفی در رابطه با سولانا به توزیع نا مناسب توکن ها اختصاص دارد گفتنی است این پروژه چیزی حدود نیمی از عرضه کل را به توسعه دهنده گان و سرمایه گذاران خودش اختصاص داده که در این میان نیز یکی از سرمایه گذاران آن Alameda بوده که از زیر مجموعه های ورشکسته صرافی ورشکسته FTT می باشد.

میزان عرضه و تورم سولانا

تا کنون بیش از 550 میلیون واحد توکن سولانا ایجاد شده که فرایند افزایش این توکن ها همواره وجود دارد اما میزان آن به شدت محدود می شود، طبق برنامه سولانا سالانه 8 درصد توکن جدید به این شبکه توسط فرایند سهام گذاری ایجاد و عرضه می شود که هر سال 15 درصد از آن 8 درصد نیز کاسته می شود و پس از گذشت 10 سال تورم سالانه توکن سول به 1.5 درصد می رسدو حداکثر میزان عرضه ای برای آن مشخص نشده است.

بهترین کیف پول‌های سولانا

سولانا در حال حاظر تعداد بسیار زیادی کیف پول دارد که در لیست زیر محبوب ترین های آنها برای پلتفرم های مختلف عنوان شده است:

• تراست والت ( Trust Wallet) کیف پول موبایل.
• لجر (Ledger) کیف پول سخت افزاری.
• فنتوم ولت (Fantom Wallet) کیف پول مرورگر.
• مث والت (Math Wallet)  کیف پول موبایل و مرورگر.

خرید و فروش سولانا

خرید و فروش سولانا به عنوان رمز ارز محبوب، از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال صورت می‌گیرد. صرافی‌های زیادی در حال فعالیت در زمینه خرید و فروش سولانا هستند. از آنجایی که امکان انجام

فعالیت‌های کلاهبردارانه در این حوزه زیاد است، بهتر است برای خرید و فروش سولانا  یک صرافی معتبر را انتخاب کنید. صرافی بیتکسینو از جمله صرافی‌های معتبر داخلی است که بستری امن برای تبادل ارزهای دیجیتال ایجاد کرده است. این صرافی توسط تیم متخصص در حوزه نرم افزار راه‌اندازی شده که تجربه سال‌ها فعالیت در زمینه سیستم‌های مالی و استارتاپ‌ها را در رزومه خود دارد.

رقبای تاز وارد سولانا 

به تازگی در بازار کریپتو کارنسی رقبای جدید و قدرتمندی برای سولانا متولد شده که از جمله آنها می توان به اپتوس و سویی اشاره کرد که هر دو همانند سولانا قابلیت تایید بیش از 50 هزار تراکنش را در ثانیه دارا هستند.