متاورس چیست؟ بررسی کامل و نمونه های مطرح

معرفی اولیه

متاورس به عنوان تکامل اجتناب ناپذیر اینترنت توصیف می شود. یک دنیای مجازی را تصور کنید که در آن میلیاردها نفر زندگی می‌کنند، کار می‌کنند، خرید می‌کنند، یاد می‌گیرند و با یکدیگر تعامل دارند و همه اینها را به راحتی از روی کاناپه‌ هایشان در دنیای فیزیکی انجام می دهند.  در این دنیا، صفحه‌ های رایانه ‌ای که امروزه برای اتصال به یک وب جهانی از اطلاعات استفاده می‌کنیم، تبدیل به پورتال ‌هایی برای یک قلمرو مجازی سه بعدی شده ‌اند که قابل لمس است؛ مانند زندگی واقعی، فقط بزرگ ‌تر و بهتر. فکس ‌های دیجیتالی امروزی یا آواتارها، آزادانه از یک تجربه‌ به تجربه دیگر می ‌روند و در کنار آن، هویت و پولمان را با خود می ‌برند. این تجربه، به عنوان متاورس شناخته می شود و با وجود هیاهو، امروزه وجود ندارد.

متاورس چیست؟

متاورس چشم اندازی از چیزی است که بسیاری در صنعت کامپیوتر معتقدند تکرار بعدی اینترنت است: فضای مجازی واحد، مشترک، غوطه ور، پایدار و سه بعدی که در آن انسان ها زندگی را به گونه خاصی تجربه می کنند که در دنیای فیزیکی نمی توانستند آنگونه تجربه کنند. برخی از فناوری‌ هایی که دسترسی به این دنیای مجازی را فراهم می‌کنند، مانند هدست‌های واقعیت مجازی (VR) و عینک‌ های واقعیت افزوده (AR) به سرعت در حال تکامل هستند. سایر اجزای حیاتی متاورس، مانند پهنای باند کافی یا استانداردهای قابلیت همکاری، احتمالا سالها باقی مانده اند یا ممکن است هرگز محقق نشوند.

در ابتدایی ترین حالت، متاورس سه ویژگی خواهد داشت:

• حس شناور شدن
• تعامل در لحظه واقعی
• مشخصات کاربر

و در نهایت، دید کامل متاورس شامل موارد زیر خواهد بود:

• پلتفرم ها و دستگاه هایی که به طور یکپارچه با یکدیگر کار می کنند
• امکان تعامل همزمان هزاران نفر
• استفاده فراکاربری در بازی ها

اما متاورس مفهوم جدیدی نیست: اصطلاح متاورس در سال 1992 توسط نویسنده فرانسوی نیل استفنسون در رمان علمی تخیلی خود Snow Crash (تصادف برف) ابداع شد. همچنین، کار بر روی فناوری ‌هایی که زیربنای یک اینترنت مبتنی بر واقعیت مجازی هستند، به دهه ‌ها قبل برمی‌گردد.

چرا متاورس مهم است؟

اهمیت متاورس از زمانی شروع شد که کمپانی فیسبوک، با سرمایه گذاری 10 میلیارد دلاری خود، هویت شرکت خود را به متا تغییر داد.

علاوه بر متا، کمپانی های فناوری دیگری از جمله گوگل و مایکروسافت نیز میلیاردها دلار در این حوزه سرمایه گذاری کرده اند. پیش بینی شده است که اقتصاد متاورس می تواند تا سال 2030 به بالای 5 تریلیون دلار برسد. انتظار می رود تجارت الکترونیک موتور غالب باشد و بازی، سرگرمی، آموزش و بازاریابی در متاورس نیز به بخش های مهم تبدیل شوند.

امروزه شرکت ها از اصطلاح متاورس برای اشاره به انواع مختلفی از محیط های آنلاین پیشرفته استفاده می کنند. اینها از بازی‌ های ویدیویی آنلاین مانند فورتنایت گرفته تا مکان‌ های کار مجازی نوپا مانند مایکروسافت مش یا اتاق های کار موازی متا تا اتاق ‌های رختکن مجازی و اتاق‌ های عمل مجازی را شامل می‌شود. به جای یک فضای مجازی مشترک، نسخه کنونی متاورس به صورت چند جهانی در حال شکل گیری است.

 

متاورس چگونه کار می کند؟

از آنجایی که متاورس تا حد زیادی ساخته نشده است، توافق کمی در مورد نحوه عملکرد آن وجود دارد.

با این حال، به طور کلی، متاورس یک اکوسیستم دیجیتالی است که بر اساس انواع مختلف فناوری سه بعدی، نرم‌افزار همکاری بدون وقفه و ابزارهای مالی غیرمتمرکز مبتنی بر بلاک چین ساخته شده است.

عواملی مانند میزان قابلیت همکاری بین دنیای مجازی، قابلیت حمل داده ها، حاکمیت و رابط های کاربری به نحوه بیرون آمدن متاورس بستگی دارد.

متاورس همچنان دنباله ای از برنامه های بسیار کاربردی است که توسط مصرف کنندگان برای انواع مصارف سرگرمی و بازی استفاده می شود، ولی از واقعیت مجازی گسترده فاصله دارد.

متاورس فضایی فعال، باز و قابل تعامل است که بسیار شبیه به اینترنت است اما به صورت سه بعدی.

 

نحوه دسترسی به متاورس چگونه است؟

دو فناوری که برای توسعه و رشد متاورس مهم هستند، واقعیت مجازی و واقعیت افزوده هستند:

واقعیت مجازی یک محیط سه بعدی شبیه ‌سازی شده است که کاربران را قادر می‌سازد تا با محیط مجازی به گونه ‌ای تعامل داشته باشند که واقعیت را آنطور که از طریق حواس ما درک می‌شود، شبیه سازی کند. این واقعیت تقریبی در حال حاضر معمولا از طریق وسایطی از جمله یک هدست VR که میدان دید کاربر را در اختیار می‌گیرد، قابل دسترسی است. هپتیک ها، از جمله دستکش، جلیقه و حتی لباس های ردیابی روی تمام بدن، تعامل واقعی تری را با محیط مجازی امکان پذیر می کنند.

واقعیت افزوده نسبت به VR شناورتر است. به طور مثال، از طریق یک نوع لنز، پوشش های دیجیتال را در دنیای واقعی اضافه می کند. کاربران می توانند همچنان با دنیای واقعی خود تعامل داشته باشند. به طور مثال، بازی Pokémon Go یک نمونه نخستین از فناوری AR است. عینک گوگل و نمایشگرهای هدآپ در شیشه جلوی خودروها، محصولات AR مصرفی شناخته شده دیگر هستند.

 

فناوری های متاورس

موضوعات متعددی به عنوان فناوری های تشکیل دهنده متاورس محسوب می شوند. از جمله محاسبات فضایی، انسان های دیجیتال، تجربیات مشترک، بازی و دارایی های توکن.

هفت فناوری که بیشترین تأثیر را در توسعه متاورس در دهه آینده خواهند داشت، عبارتند از:

• هوش مصنوعی
• اینترنت اشیا
• واقعیت گسترده
• رابط های مغز و کامپیوتر
• مدل سازی و بازسازی سه بعدی
• محاسبات فضایی و لبه ای
• بلاک چین

 

کاربردهای متاورس

از جمله کاربردهای اولیه فناوری های متاورس می توان به آموزش در محل کار اشاره کرد. برخی از بیمارستان‌ ها در حال حاضر از VR و AR برای آموزش روش‌ های پزشکی رایج استفاده می‌کنند. یکی از فناوری‌هایی که اخیرا تأیید شده است Medivis است، یک سیستم جراحی AR که به جراحان اجازه می‌دهد به سرعت با سیستم تصویربرداری دیجیتال بیمارستان همگام شوند. دیگر برنامه های کاربردی متاورس شامل موارد زیر است:

آواتارهای دیجیتال دوقلو: اینآواتارهای دوقلو هم بر روی صفحه نمایش رایانه وجود خواهند داشت و هم به عنوان هولوگرام های مبتنی بر هوش مصنوعی یا تصاویر هولوگرافیک ارائه می شوند که وظایفی به آنها محول می گردد. برای مثال، یک مدیر عامل می‌تواند هولوگرام مبتنی بر هوش مصنوعی از شرکت خود را فعال کند تا همزمان با چندین گروه با منافع مشترک وارد تعامل شود.

انواع همکاری های کاری: به علاوه، شرکت ها شروع به استفاده از متاورس برای افزودن “یک عنصر واقع گرایانه” به تجربیات کاری آنهم از راه دور کرده اند. این موضوع شامل راه اندازی اتاق های سه بعدی است که در آن کارمندان می توانند با یکدیگر همکاری کنند.

NFT در متاورس: توکن ‌های غیرقابل تعویض (NFT) نقش مهمی در محبوبیت  و سودآوری متاورس دارند. NFT ها نوعی دارایی دیجیتال ایمن هستند که بر اساس فناوری بلاک چین (مورد استفاده ارزهای دیجیتال) کار می کنند. به جای ارز، یک NFT می تواند یک اثر هنری، یک آهنگ یا یک ملک دیجیتال باشد. در واقع، NFT نوعی سند دیجیتال یا مدرک مالکیت را به مالک می دهد که می تواند در متاورس معامله شود.

 

شرکت های متاورس

از جمله شرکت های مطرح فعال در زمینه متاورس می توان به موارد ذیل اشاره کرد:

متا. مارک زاکربرگ، مدیرعامل این شرکت در اکتبر 2021 در اعلامیه تغییر نام تجاری خود نوشت: “از این به بعد، ما اول از همه متاورس خواهیم بود، نه فیسبوک. این یک تغییر اساسی است زیرا به این معنا است که دیگر کاربران برای استفاده از خدمات متاورس نیازی به حساب کاربری فیس بوک ندارند.”

در اطلاعیه متا، زاکربرگ گفت که هدف این شرکت تسریع در توسعه فناوری‌ های اساسی، از جمله پلتفرم ‌های اجتماعی و ابزارهای خلاقانه است که برای جان بخشیدن به متاورس مورد نیاز است.

اپیک گیمز. سازندگان بازی تیراندازی آنلاین محبوب Fortnite – با حدود 350 میلیون کاربر – و نرم افزار Unreal Engine برای توسعه دهندگان بازی، قصد داشتند پس از یک دور سرمایه گذاری 1 میلیارد دلاری در سال 2021، ادعایی در متاورس داشته باشند.

دیدگاه اپیک گیمز نسبت به متاورس با دیدگاه متا متفاوت است. این شرکت می خواهد فضایی مشترک برای تعامل کاربران با یکدیگر و برندها فراهم کند که در آن خبری از بدون فید مملو از تبلیغات نیست.

مایکروسافت. متاورس در حال آمدن به تیم مایکروسافت، رقیب جلسات آنلاین غول نرم افزاری برای زوم است. این سرویس جدید به کاربران تیم ها در مکان‌ های فیزیکی مختلف اجازه می‌دهد در طول جلسات مجازی به تجربیات هولوگرافیک مشترک بپیوندند. این پلتفرم شامل مجموعه‌ای از ابزارهای مبتنی بر هوش مصنوعی برای مدیریت جلسه، رندر فضایی، آواتارها و در نهایت همگام ‌سازی بین چندین کاربر است.

مایکروسافت در حال همکاری با شرکت خدمات حرفه ای Accenture برای ایجاد فضاهای فراگیر با قابلیت مش است. Accenture هر سال بیش از 100.000 نفر را استخدام می کند و از مایکروسافت مش برای کمک به کارکنان جدید استفاده می کند.

 

نمونه های کاربردی در متاورس

بازی Decentraland و The Sand Box بزرگترین متاورس های ساخته شده در بستر بلاکچین هستند که به کاربران امکان بازی، خرید و فروش اشیا و زمین را در قالب ان اف تی ها می دهد، جالب توجه است برخی از برند های بزرگ دنیا اقدام به خرید زمین و تاسیس یک شعبه از دفترشان در این فضا های متاورسی کرده اند.

همه‌گیری باعث افزایش پذیرش تعاملات مجازی شد و متاورس برای اتصال دنیای فیزیکی و مجازی از طریق تجارت طراحی شده است.

متاورس در آینده احتمالا بسیار گسترده تر خواهد بود. طبق تحقیقات McKinsey، حدود 79 درصد از مصرف‌کنندگان فعال در متاورس، عمدتا برای افزایش تجربه آنلاین خود، خرید کرده‌اند.

در اینجا نمونه هایی از برنامه های کاربردی متاورس در دنیای واقعی آورده شده است:

حوزه سرگرمی: به عنوان مثال، Lil Nas X در پلتفرم بازی آنلاین Roblox در طول همه گیری، خدماتی مبتنی بر متاورس اجرا کرد.

تجارت مجازی به مجازی: به عنوان مثال، یک بازیکن Fortnite از V-Bucks برای خریدهای درون بازی استفاده می کند که نسبتا رایج است.

تراکنش های فیزیکی به مجازی: به طور مثال، در شرکت اسباب بازی L.O.L، بسته ‌های کارتی با کدهای QR که می ‌توانند برای باز کردن قفل NFT‌ ها و تجربیات مجازی اسکن شوند، مورد استفاده قرار می گیرد.

مراقبت ‌های بهداشتی: اخیرا از نمایشگرهای واقعیت افزوده برای انجام عمل ‌های جراحی بر روی بیماران زنده در بیمارستان جانز هاپکینز استفاده شده است و به مرکز جراحی مغز و اعصاب این بیمارستان کمک می‌کند تا وظایف خود را بهتر از همیشه انجام دهد.

ارائه دهندگان آموزشی در حال ایجاد دوره ها و مطالبی هستند که به معلمان راه های جدیدی برای بیان و مشارکت در کلاس های درس می دهد.

صنایع سنگین: VR برای کمک به آموزش مهارت‌های حرفه‌ای جدید، مانند تعمیر کامیون یا سایر تجهیزات، به مردم کمک می‌کند؛ حتی در برخی موارد زمان آموزش را به میزان قابل توجهی کاهش می‌دهد و در عملیات میدانی، مردم از AR برای کمک از راه دور استفاده می کنند که می تواند جالب تر باشد زیرا سازمان ها شروع به استفاده از داده های تولید شده از این فرآیند می کنند.

مد و فشن: به عنوان مثال، هفته مد در مارس 2022 را در نظر بگیرید که توجه قابل توجهی را در حوزه صنعت به خود جلب کرد و برندهایی مانند Dolce & Gabbana، Estée Lauder و Etro را به خود جذب نمود. همچنین، باغ گوچی که در سال 2021 در متاورس بازی Roblox راه اندازی شد، 19 میلیون بازدیدکننده داشت.

ایجاد عملیات کارآمدتر و سازنده تر: به عنوان مثال، شرکت BMW را در نظر بگیرید که دارای یک خط تولید خودروی تمام الکتریکی است که به مدت شش ماه به صورت شبیه سازی کار می کرد. ماشین‌ های مجازی قبل از مشخص شدن طرح نهایی کارخانه در مقیاس یک به یک در متاورس ساخته شدند.

 

مزایا، معایب و چالش های متاورس

صرف نظر از شکل نهایی متاورس، استانداردهای امنیت سایبری و حریم خصوصی به عنوان چالش ‌های اصلی این حوزه مطرح می‌ شوند.

از جمله خطراتی که در این حوزه مورد توجه است، عبارتند از:

• استفاده نادرست و قابل اجرا بودن مقررات حریم خصوصی فعلی (GDPR)؛
• جمع آوری داده های گسترده؛
• مسائل مربوط به حقوق داده ها و مالکیت؛
• بهره کشی از کودکان؛
• حریم خصوصی کاربران.

از جنبه مثبت، یک متاورس شناور، انسان را قادر می‌ سازد به جایی برود که قبلا هرگز قادر به رفتن نبوده است. همچنین، ارتباطات اجتماعی آنلاین بسیار غنی تر می شوند.

 

متاورس چگونه بر آینده تأثیر خواهد گذاشت؟

باید تاکید کرد که متاورس هنوز مجموعه‌ای از احتمالات است، نه یک واقعیت. ناشناخته های زیادی وجود دارد. اینکه چگونه متاورس دقیقا آشکار می شود، چه کسی آن را کنترل می کند، چه چیزی را در بر می گیرد و چه تأثیری بر زندگی ما خواهد گذاشت، همگی هنوز مورد بحث است. در یک سمت، کسانی هستند که معتقدند متاورس زندگی انسان ها را بهبود می بخشد، و باعث می شود تا تجربیاتی را که نمی توانستیم در دنیای فیزیکی داشته باشیم لمس کنیم. منتقدان متاورس آن را صرفا بسط تجارب دیجیتالی امروزی می‌دانند، اما تغییر دهنده نیست و یا در حالتی بدتر، بزرگ کننده آسیب ‌های فعلی رسانه ‌های اجتماعی، از جمله کمپین‌های اطلاعات نادرست، رفتار اعتیادآور و تمایل به خشونت.

اخیرا نتایج یک نظرسنجی نشان داد که 71٪ از مدیران معتقدند که متاورس تأثیر مثبتی بر سازمان آنها خواهد داشت، اما تنها 42٪ معتقدند که این یک پیشرفت یا تحول است.