زی کش چیست؟ بررسی کامل رمز ارز ZCASH

زی کش یکی از قدیمی ترین رمز ارز های مارکت کریپتوکارنسی به شمار می رور که از منبع کد بیت کوین متولد شده و در اصل یکی از هارد فورک های بیت کوین است، با توجه به اینکه اکثر پروژه های بلاکچینی امروزه در جهت افزایش مقیاس پذیری و کاهش کارمزد های تراکنش ها به نسبت بیت کوین در تلاش هستند، فلسفه خلقت زی کش کاملا متفاوت با سایر پروژه هاست، به دلیل شفافیت بالای بلاکچین بیت کوین و امکان نظارت کل کاربران بر شبکه و تراکنش های افراد و نمایش ادرس های دقیق گیرنده، فرستنده و میزان انتقال، توسعه دهنده زی کش در پی رفع این مشکل دست به ایجاد اولین پرایوسی کوین یا رمز ارز دارای حریم خصوصی را زد تا با افزایش امنیت کاربران و حفظ محرمانگی تراکنش ها بتواند بخش دیگری از نیازهای کاربران را در فضای بلاکچین مرتفع سازد، برای بررسی دقیق رمز ارز زی کش و دریافت تمامی اطلاعات مورد نیاز پیش از سرمایه گذاری روی این بلاکچین تا انتهای این مطلب با بیتکسینو همراه باشید.

تفاوت بلاکچین های عمومی و خصوصی چیست؟

عمده بلاکچین ها مانند بیت کوین، لایت کوین، اتریوم در قالب یک دفتر کل توزیع شده همتا به همتا و البته شفاف در حال فعالیت هستند که از آنها به عنوان بلاکچین عمومی نام برده می شود، در این شبکه ها حین انجام یک تراکنش کاربر ارسال کننده با کلید خصوصی خود امضای تراکنش با مقدار مشخص را انجام داده و آنرا برای تایید نود های اعتبار سنج یا ماینر ها به شبکه ارسال می کنند و با بررسی صحت تراکنش و تایید اعتبار سنج ها به میزان مورد نیاز در هر بلاکچین، تراکنش مذکور در بلاکی جدید ثبت شده و تراکنش نهایی می گردد، در این حالت آدرس کیف پول یا همان کلید عمومی کاربر ارسال کننده و همچنین ادرس دریافت کننده در مقصد همگی در شبکه به صورت کاملا شفاف قابل ردگیری و مشاهده برای عموم افراد هستند در صورتی که اطلاعاتی از مالک و دارنده هر آدرس در دسترس نخواهد بود، و علاوه بر آدرس سایر اطلاعات مانند تاریخ تراکنش و میزان ارسالی نیز در اختیار عموم قرار می گیرد.

در این حالت ممکن است بسیاری از افراد با افشای هویت پشت آدرس کیف پولشان از امکان دیده شدن تمامی تراکنش هایشان بوسیله عموم رضایت نداشته باشند و چه بسا اینکه این شفافیت در مواقعی منجر به بوجود آمدن مشکلات امنیتی و بروز خطراتی برای فرد شود، از این رو مفهوم بلاکچین های خصوصی یا پرایوسی کوین ها بوسیله زی کش روی کار آمد. در این مدل از بلاکچین ها، ادرس ارسال و دریافت کننده به همراه سایر اطلاعات تراکنش مانند مقدار انتقال همگی توسط پروتکل های امنیتی محفوظ مانده و برای عموم افراد از طریق اکسپلور یا مرورگر بلاکچین ها امکان مشاهده ریز تراکنش ها میسر نمی باشد از این رو امنیت حداکثری و عدم افشای اطلاعات تراکنش ها برای کاربرانی که نیازمند آن هستند تامین می گردد، در زی کش از الگوریتم اثبات دانش صفر ZK-SNARK برای ایجاد فضای خصوصی بلاکچین استفاده شده که در ادامه به آن می پردازیم.

بلاکچین خصوصی و عمومی هر دو در زی کش

یکی از نقاط قوت بلاکچین زی کش را می توان به تلفیق شبکه های خصوصی و عمومی در آن نسبت داد، زی کش در واقع این امکان را به کاربران می دهد تا در صورت نیاز از تراکنش های با حفظ حریم خصوصی استفاده کنند و در غیر این صورت نیز مانند سایر بلاکچین ها به صورت عمومی تراکنش های خود را در شبکه انجام دهند، به همین دلیل در زی کش دو نوع ادرس کیف پول یا کلید عمومی متفاوت وجود دارد، ادرس هایی که با Z شروع شده و قابلیت حفظ حریم خصوصی در تراکنش ها را دارند و آدرس هایی که با T آغاز می شوند و دقیقا کارایی و عملکردی مانند بیت کوین یا سایر بلاکچین های عمومی را دارن.

سوء استفاده های قانونی از زی کش و سایر پرایوسی کوین ها

بنابر معماری منحصر به فرد زی کش که امکان رهگیری تراکنش ها را غیر ممکن ساخته همواره نگرانی های زیادی از طرف قانون گذاران بوجود آمده که از پرایوسی کوین ها می توان به عنوان ابزاری کارامد برای پولشویی و تامین مالی فعالیت های مجرمانه استفاده نمود. با اینکه جلوگیری از رهگیری تراکنش ها توسط زی کش می تواند گزینه مناسب تری برای اهداف مجرمانه تلقی شود اما در حال حاضر این گزینه بیشتر به رفع نگرانی های کاربران سالم و دارای دقدقه های امنیتی کمک کرده است.

مکانیزم اجماع و تامین امنیت زی کش

 همانطور که گفته شد زی کش از هارد فورک های بیت کوین به حساب می رود با این حال حدس این موضوع که بسیاری از فرایند های اجماع و امنیت در زی کش همانند بیت کوین باشد ساده تر می شود، در زی کش نیز همانند بیت کوین از الگوریتم اثبات کار یا Proof Of Work استفاده شده که در آن ماینر های شبکه با اختصاص توان پردازشی سخت افزار های قدرتمندشان در پی یافتن هش بلاک جدید با یکدیگر در رقابت هستند، ماینری که موفق به یافتن این هش شود بلاک جدید را ساخته و تراکنش های در صف را درون آن قرار داده و به زنجیره پیوست می کند. البته در زی کش تفاوت هایی نیز به نسبت بیت کوین اعمال شده به عنوان مثال زمان ساخت بلاک ها در زی کش تنها 75 ثانیه است که به نسبت زمان 10 دقیقه ای بیت کوین آنرا قادر می سازد تا تراکنش های بیشتری را در حدود 26 عدد در هر ثانیه پردازش کند و همینطور الگوریتم رمزنگاری ماینینگ زی کش مبتنی بر Equihash بنا نهاده شده که بوسیله قابلیت Asic Resist یا مقاومت در برابر ماین شدن توسط اسیک ماینر ها، سلطه ماینر ها بر این بلاکچین قالب نشده و عمدتا توسط سخت افزار های معمول کامپیوتری مانند CPU استخراج شود، که البته ارائه ماینر های قدرتمندی برای زی کش را توسط کمپانی مطرح بیت مین تا کنون به دفعات شاهد بوده ایم.

میزان عرضه زی کش

زی کش نیز همانند جدش بیت کوین دارای حداکثر میزان عرضه محدود به 21 میلیون واحد را دارد که تا زمان نگارش این محتوا در پاییز 1402 بیش از 16.3 میلیون آن به گردش درامده است و تمامی واحد های زی کش توسط فرایند ماینینگ یا استخراج حاصل شده و به گردش در می آید، ماینر ها به ازای ساخت هر بلاک جدید که طی هر 75 ثانیه اتفاق می افتد میزان مشخصی از زی کش که در حال حاضر برابر 3.125 واحد است را دریافت می کنند، در زی کش با استفاده از سازوکار هالوینگ یا Halving در هر 4 سال یکبار پاداش ساخت بلاک نصف می شود با این حساب میزان عرضه زی کش تا به گردش درامدن تمامی 21 میلیون واحد کم و کمتر می شود و استخراج آخرین واحد آن تا پیش از سال 2144 محقق نخواهد شد.

شایان ذکر است توسعه دهنده گان و بنیاد زی کش در 4 سال اول به میزان 10 درصد از پاداش استخراج حاصل شده را به خود تخصیص داده بودند که این امر همواره نیز مورد انتقاد برخی کاربران است اما با توجه به اینکه پروژه های امروزه میزان بیش از 50 درصد را گاها به عنوان ذخایر بنیان گذاران و توسعه دهنده گان همانند انچه در ترون و سوالانا مشاهده کردیم قرار می دهند این اقدام توسعه دهنده گان زی کش را آنقدر ها هم نمی توان مورد نکوهش قرار داد.

توسعه دهنده گان زی کش

 زی کش در سال 2016 توسط متخصص امنیت کامپیوتر به نام زوکو ویلکاکس Zooko Wilcox-O’Hearn  پدید آمد که وی کمپانی کوین الکترونیک Coin Electronic را نیز به منظور توسعه های مربوط به زی کش بنیان گذاری نمود. وی دارای سوابق چشمگیری در طول 25 سال اخیر در زمینه رمز نگاری و توسعه نرم افزاری است که علاوه بر زی کش همکاری در پروژه همتا به همتای زخیره داده Mojo Nation و DigiCash در کارنامه وی به چشم می خورد.

مروری بر تاریخچه زی کش

زی کش تا کنون دچار 2 مرتبه ریبرندیگ یا تغییر نام شده که در ابتدا نام ان زیرو کوین و بعد به زیرو کش تغییر یافت و در نهایت به زی کش ریبرند شد و پس از آن تا کنون تغییری نیفاته است.

کمترین قیمت ثبت شده برای زی کش در سال 2020 در محدوده 18.94 دلار دیده شد و رکورد قیمیتی این رمز ارز پس از ایجاد آن در سال 2016 با قیمت خیره کننده 5941 دلار به ثبت رسیده که در آن زمان چندین برابر بیت کوین که در محدود 800 دلار معامله می شد قیمت داشته است که البته رسیدن این رمز ارز به این رکورد قیمیتی را امری کاملا دوز از انتظار امروزه می توان پنداشت.

بررسی الگوریتم زی کی اسنارک zk-snak در زی کش

الگوریتم به کار رفته در zcash نوعی الگوریتم zero knowledge یا اثبات دانش صفر تحت عنوان Zero-Knowledge Succinct Non-Interactive Argument of Knowledge است، که در این الگوریتم دو المان اثبات کننده و تایید کننده بدون اینکه اطلاعات حساس را در اختیار یکدیگر قرار دهند از صحت ان برخوردار می شوند، در این الگوریتم اثبات کننده باید به روشی که به سرعت انجام شود اثبات کند تا کلید خصوصی مورد نظر به وی تعلق دارد بی آن که آنرا انتشار دهد و در سویی دیگر تایید کننده باید بدون دریافت کلید خصوصی به تایید این ادعا دست یابد، موارد گفته شده در ساز و کار اصلی زی کش را استوار نموده تا در ان بدون افشای اطلاعات محرمانه تراکنش ها در محیطی ایمن رد و بدل های لازم توسط کاربران انجام شود.

نقش ViewKey و Memo در زی کش

توسعه دهنده گان زی کش تحت عنوان کلید بازدید یا  ViewKey این امکان را به کاربران داده اند تا پس از انجام تراکنش محرمانه توسط این این کلید اطلاعات آنرا به عموم نمایش دهند، استفاده از این کلید در برخی مواقع که نیازمند اثبات تراکنش های خود به شخص دریافت کننده و یا حتی مراجع قانونی هستید می تواند بسیار موثر واقع شود و همینطور در آپشنی تحت عنوان یادداشت یا Memo امکان ارائه توضیحاتی برای تراکنش های محرمانه نیز در نظر گرفته شده است.

برخی مشکلات زی کش

در زی کش برخی مشکلات بروز نموده که به نگرانی عده ای از کاربران مبدل شده به عنوان مثال در صورت اسفتاده از یک کلید خصوصی در زی کش و استفاده از هر دو ادرس برای تراکنش های عمومی و خصوصی امکان رهگیری تراکنش های خصوصی نیز طبق مکانیزم هایی امکان پذیر می شود که این مشکل در رقیب اصلی زی کش یعنی مونرو XMR مشاهده نمی شود. از سایر رقبای قدرتمند زی کش نیز می توان به دش و اوسیس نتورک اشاره نمود. 

و دیگر مشکل زی کش را می توان به یک مشکل در استفاده از الگوریتم اسنارک نسبت داد که پس از استفاده از ان کلید خصوصی مورد نظر سوخته و از بین نمی رود که در بین توسعه دهنده گان زی کش از آن به عنوان Toxic Waste یا زباله های سمی یاد می شود و بنیاد زی کش مسولیت از بین بردن تمامی این زباله های سمی را دارد چرا که توسط آنها می توان تغییرات بسیار مخربی در شبکه ایجاد نمود به طور مثال به میزان دلخواه زی کش فیک خارج از میزان عرضه تولید نمود، که بنیاد زی کش بدلیل حساسیت بالای این مشکل طی دوره هایی تحت عنوان Ceremony اقدام به از بین بردن آنها می کند که اخیرا طی ساز و کار بسیار ایمن تر و غیر متمرکزی این فرایند در حال انجام است اما کماکان برخی نگرانی ها را بوجود آورده است.

بهترین کیف پول‌های زی کش

زی کش در حال حاظر تعداد بسیار زیادی کیف پول دارد که در لیست زیر محبوب ترین آنها برای پلتفرم های مختلف عنوان شده است:

• تراست والت ( Trust Wallet) کیف پول موبایل.
• لجر (Ledger) کیف پول سخت افزاری.
• وای ولت (YWALLET) کیف پول دسکتاپ و موبایل با قابلیت حریم خصوصی زی کش.
• ترزور (Trezor) کیف پول سخت افزاری.
• اکسودوس (Exodus) کیف پول دسکتاپ و موبایل.
• ادج ولت (Edge Wallet) کیف پول موبایل با قابلیت حریم خصوصی زی کش.

چگونه زی کش بخریم؟

خرید و فروش زی کش به عنوان رمز ارز محبوب، از طریق صرافی‌های ارز دیجیتال صورت می‌گیرد. صرافی‌های زیادی در حال فعالیت در زمینه خرید و فروش زی کش هستند. از آنجایی که امکان انجام فعالیت‌های کلاهبردارانه در این حوزه زیاد است، بهتر است برای خرید و فروش زی کش یک صرافی معتبر را انتخاب کنید. صرافی بیتکسینو از جمله صرافی‌های معتبر داخلی است که بستری امن برای تبادل ارزهای دیجیتال ایجاد کرده است. این صرافی توسط تیم متخصص در حوزه نرم افزار راه‌اندازی شده که تجربه سال‌ها فعالیت در زمینه سیستم‌های مالی و استارتاپ‌ها را در رزومه خود دارد.